Ο φυσικός κλειστός κόλπος του αρχαίου λιμένα Μουνιχίας, το Μικρολίμανο ή Τουρκολίμανο αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης του Πειραιά.


Στη σκιά του λόφου της Καστέλας, ο φυσικός λιμένας αυτός κατά την αρχαιότητα αποτέλεσε σημείο ελλιμενισμού σκαφών με την ύπαρξη 82 νεώσοικων, όπως ακριβώς υπήρχαν και στον αντίστοιχο αρχαίο λιμένα της Ζέας, το σημερινό Πασαλιμάνι, ενώ στο ίδιο σημείο αναφέρεται και η ύπαρξη ενός τουλάχιστον αρχαίου ναού.

Κατά τους χρόνους της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο λιμένας έλαβε την ονομασία Φανάρι, πιθανόν από την ύπαρξη κάποιου φανού (φαναριού) προς διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας.

Η ονομασία Τουρκολίμανο, όπως και η αντίστοιχη Πασαλιμάνι για τον αρχαίο λιμένα της Ζέας, επικρατούσε στα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσης μετά την εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση του 1821.

Η κατασκευή της επαύλεως του Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου σε ένα από τα πλέον προνομιακά σημεία του φυσικού λιμένα, αποτέλεσε τον λόγο για τον οποίον ονομάστηκε λιμένας Κουμουνδούρου και το αντίστοιχο νησάκι που βρίσκεται έξω από τον κόλπο και προς το Πασαλιμάνι, νήσος Κουμουνδούρου.

Αργότερα, στο σημείο όπου βρισκόταν η έπαυλις του Κουμουνδούρου, οικοδομήθηκε το εντευκτήριο του Βασιλικού Ναυτικού Ομίλου της Ελλάδος.
Κατά την δεύτερη δεκαετία του προηγούμενου αιώνα, έγινε μια προσπάθεια να καθιερωθεί η ονομασία λιμένας Μουνιχίας, αλλά το τοπωνύμιο "Τουρκολίμανο" παρέμενε το επικρατέστερο.

Το όνομα Μικρολίμανο καθιερώθηκε το 1967

Το 1967, ο τότε δοτός δήμαρχος Αριστείδης Σκυλίτσης, αποφάσισε να καθιερώσει το τοπωνύμιο "Μικρολίμανο" έναντι του "Τουρκολίμανο" και μάλιστα για να το πετύχει ζήτησε τη συνδρομή των ΤΤΤ (Ταχυδρομεία, Τηλεγραφεία, Τηλεφωνεία) ώστε να μην εξυπηρετούν όσους χρησιμοποιούσαν την προγενέστερη ονομασία.

Το Μικρολίμανο, ο φυσικός αυτός κόλπος αποτελεί ένα από τα ποιό γραφικά σημεία του Πειραιά

Κατά τους αρχαίους χρόνους, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές, στην είσοδο του λιμένα υπήρχαν οχυρωματικά έργα και δυο τετράγωνοι πύργοι για τον έλεγχο όλων των κινήσεων εντός και εκτός του λιμένα.

Οι πρώτες οικίες και τα παραπήγματα των ψαράδων που άραζαν τα καΐκια τους στον αδιαμόρφωτο κόλπο άρχισαν να αναπτύσσονται κατά μήκος της κατηφόρας που οδηγούσε προς την θάλασσα, δηλαδή τη σημερινή οδό Ναυάρχου Βότση.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, επί της παραλίας του Τουρκολίμανου υπήρχαν μονάχα λιγοστές ψαροταβέρνες, με τις μικρές ξύλινες εξέδρες τους που έμπαιναν στη θάλασσα.

Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ο μικρός συνοικισμός ψαράδων που είχε σχηματιστεί στις ακτές του Τουρκολίμανου άρχισε να πυκνώνει.
Νέες οικίες και παραπήγματα οικοδομήθηκαν ενώ λειτούργησαν και οι πρώτες μικρές ψαροταβέρνες και καφενεία.
Μετά το 1922, πρόσφυγες από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας εγκαταστάθηκαν και στο Μικρολίμανο, όπως και σε πολλές άλλες συνοικίες του Πειραιά, κτίζοντας μικρά σπίτια.

Ως ένα από τα πρώτα ταβερνεία που εγκαταστάθηκαν και λειτούργησαν στο Τουρκολίμανο προπολεμικά αναφέρεται από πολλούς η ψαροταβέρνα του Παπαντώνη.
Αργότερα λειτούργησαν και άλλα πολλά εστιατόρια κατά μήκος της ακτής μεταμορφώνοντας σιγά-σιγά το Τουρκολίμανο σε πόλο έλξης όχι μόνο για τους Πειραιώτες αλλά και για Αθηναίους και ξένους που το επισκέπτονταν για να φάνε φρέσκο ψάρι.

Αρκετές cartes postale των δεκαετιών αυτών τόνιζαν το ιδιαίτερο "νησιώτικο" χρώμα της περιοχής: δίχτυα, ψαράδες, καΐκια και ψαρόβαρκες αλλά και παραδοσιακοί χοροί συνέθεταν ένα σκηνικό ελκυστικό για τουρίστες.
Άλλωστε την εκμετάλλευση του γραφικού λιμένα είχε ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ).



Το Μικρολίμανο σήμερα σφύζει από ζωή εξαιτίας των πολλών καφετεριών, εστιατορίων και μπαρ που διαθέτει η περιοχή.
Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι το προτιμούν για τη βόλτα τους, λόγω του ότι παρέχει μία εκπληκτική θέα δίπλα στη θάλασσα.

Πηγή: MLP Blo-G-Spot